Magnus Carlsen (2023) - Foto door Frans Peeters Photography, via Wikimedia Commons, CC BY-SA 2.0

Noorwegen trekt zich terug: geldkwestie zet teamschaak in de schijnwerpers

De Noorse schaakbond heeft bevestigd dat Noorwegen niet zal deelnemen aan de European Team Chess Championship 2025 door een tekort aan financiering. De beslissing, waarbij ook het team rond Magnus Carlsen wordt geraakt, leidde meteen tot discussie over publieke en private steun voor topschaak. Het toernooi zelf gaat door in Batumi met een sterk deelnemersveld in zowel open als vrouwencompetitie.

Het evenement vindt plaats van 4 tot 15 oktober in Batumi, Georgië, met negen ronden volgens Zwitsers systeem. In totaal zijn 76 teams ingeschreven: 40 in de open sectie en 36 bij de vrouwen. Er wordt dagelijks om 13.00 (Belgische tijd) gestart, met een rustdag op zaterdag 11 oktober. De tijdscontrole is 90 minuten voor 40 zetten plus 30 minuten voor de rest van de partij en 30 seconden increment vanaf zet één.

Toernooi-informatie en favorieten

In de open competitie is Duitsland als eerste geplaatst, gevolgd door Nederland, Hongarije — met Richard Rapport en Peter Leko — en Azerbeidzjan, waar Shakhriyar Mamedyarov speelt en Teimour Radjabov als teamcaptain optreedt. De vrouwencompetitie kent Georgia 1 als duidelijke Elo-favoriet, met Polen en Oekraïne daarachter. Bij de vrouwen verdedigt Bulgarije de titel.

De afwezigheid van Noorwegen verandert het krachtveld in de bovenste regionen van de plaatsingslijst. Voor de neutrale toeschouwer blijft het sportieve verhaal intact: de topnaties zijn aanwezig, en de dagelijkse start om 13.00 biedt een duidelijk ritme voor volgers. Met negen ronden is iedere match zwaarwegend; het Zwitserse format laat weinig ruimte voor misstappen.

Financiering als breekpunt

De Noorse terugtrekking is expliciet gelinkt aan een budgettair gat. Dat werpt vragen op over de verdeling van middelen tussen federaties, sponsors en publieke steun wanneer een topteam het podium mist. Hoewel het toernooi geen prijzengeld centraal stelt, maken reis- en verblijfskosten, stafondersteuning en voorbereiding deelname kostbaar. In landen met beperkte subsidies kan één begrotingsjaar doorslaggevend zijn.

Voor spelers met een internationale agenda — en in het bijzonder voor een land met een wereldtopper — is een EK-teamevenement normaal gezien een prestigezaak. Het debat dat nu oplaait, raakt aan prioritering: investeer je in breedtesport en jeugd, of in selecties die medaillekansen hebben? Zonder concrete toezeggingen vanuit sponsors of overheid blijven federaties kwetsbaar voor schommelingen.

Sportieve en symbolische impact

Het wegvallen van Noorwegen scheelt niet alleen Elo-punten in de bovenste paringen, maar ook zichtbaarheid. Teams met publiekslievelingen trekken extra aandacht naar een toernooi dat om de twee jaar het Europese schaaklandschap in kaart brengt. Tegelijk krijgt de rest van het deelnemersveld een ander paringsschema, met potentiële verschuivingen in vroege topaffiches.

De organisatorische ruggengraat van het evenement staat daarbij niet ter discussie: met vaste aanvangstijd, uniforme tijdscontrole en officiële livecommentaar wordt het toernooi consistent uitgezonden. Het sportieve kader blijft dus intact, ook zonder Noorwegen. De kernvraag blijft hoe nationale bonden in de toekomst onvoorziene gaten in de begroting kunnen opvangen.

Vrouwencompetitie en bredere context

In de vrouwenafdeling is de strijd open maar overzichtelijk: Georgia 1 vertrekt als favoriet, terwijl Polen en Oekraïne op papier de dichtste achtervolgers zijn. Bulgarije verdedigt de titel, wat extra gewicht geeft aan de topduels in de middenfase van het schema. Voor beide secties geldt dat negen ronden voldoende zijn om de sterkste teams te onderscheiden, maar elke match een directe invloed heeft op medaillekansen.

De discussie die door Noorwegen is aangezwengeld, gaat breder dan één bond. Ze raakt aan de manier waarop Europese teamschaakevenementen hun waarde communiceren en hoe partnerschappen — publiek en privaat — bestendigd kunnen worden. Voor Batumi verandert er niets aan het speelformat: 4 tot 15 oktober, negen ronden, één rustdag op 11 oktober, en start telkens om 13.00 (Belgische tijd). De partijen zijn live te volgen met officiële commentaren.

Bronnen: en.chessbase.com, indianexpress.com

Vermelde spelers: Magnus Carlsen, Shakhriyar Mamedyarov, Teimour Radjabov, Richard Rapport, Peter Leko