De Amerikaanse kampioenschappen zijn in Saint Louis van start gegaan met twee beslissende resultaten in de Open. Fabiano Caruana troefde Grigoriy Oparin overtuigend af, terwijl Levon Aronian afrekende met Andy Woodward. De overige partijen eindigden remise, al trok een opmerkelijk incident met fel zonlicht de aandacht.

Heropende locatie, vlotte start

De Saint Louis Chess Club huisvest opnieuw de nationale kampioenschappen, met 12 spelers in de Open en 12 in de Women’s. De club onderging recent renovatiewerken en opende de uitbreiding net op tijd voor het toernooi. Het evenement begon op 12 oktober en wordt gespeeld als een 12-speler round-robin. De totale prijzenpot bedraagt $400.000 (€374.000), met $250.000 (€234.000) voor de Open en $150.000 (€140.000) voor de Women’s.

De openingsceremonie vond plaats in Busch Stadium, waarna de eerste speeldag onmiddellijk sportieve duidelijkheid gaf. Caruana en Aronian namen de leiding na de eerste gespeelde ronde.

Caruana rekent kordaat af met Oparin

Tegen zijn secondant Oparin koos Caruana in een bekende variant voor een zelden gespeelde afwikkeling met 6.bxc3!?, waarmee hij al vroeg het evenwicht brak. Volgens de titelverdediger had zwart met 6…c6?! “al een beetje het spoor bijster” geraakt. Caruana duwde vervolgens zijn g-pion naar voren, nam initiatief op de koningsvleugel en brak door met een offerscenario dat na 27 zetten de beslissing bracht. “It’s always annoying to play a friend and someone you work with, but what to do?” vatte hij het ongemakkelijke affiche samen.

De overwinning past in Caruana’s streven naar een vierde opeenvolgende titel, een reeks die in het verleden slechts door Samuel Reshevsky en Bobby Fischer werd geëvenaard.

Aronian neemt sportieve revanche

De tweede dagzege kwam op naam van Aronian, die “vergelding” zocht voor zijn nederlaag tegen de 15-jarige Woodward tijdens de FIDE Grand Swiss, ongeveer een maand geleden. Met ironie verklaarde Aronian: “He probably thought this guy is totally senile and I can do whatever I want!” Hij greep terug naar een oude repertoirekeuze, “een opening die ik speelde voor Andy geboren was”, en noemde 22.Bd1?! het kantelpunt. Woodward kampte bovendien met grote tijdnood en ging later definitief in de fout.

De overige partijen eindigden onbeslist. Sam Sevian en Sam Shankland hielden elkaar zonder grote incidenten in evenwicht. Dariusz Swiercz kreeg tegen Ray Robson wel een pluspion maar kon die niet verzilveren; de partij verzandde na 71 zetten in kale koningen.

Paraplu-intermezzo bij So–Niemann

De remise tussen So en Niemann kreeg een onverwacht decor. Door felle middagzon die via een raam binnenviel, werd So tijdelijk gehinderd. Hoofdscheidsrechter Chris Bird bood ad-hoc soelaas: hij posteerde zich naast het bord met een paraplu als zonnescherm. Yasser Seirawan merkte op dat Birds stoïcijnse blik deed denken aan een Britse paleiswacht. Het dakraam werd later afgedekt om herhaling te voorkomen. Garry Kasparov legde op X een historische link: “The first rule is when a game is played on a clear and sunny day, make sure the sun is in the enemy’s face so that it blinds him.” – Ruy López de Segura, 1561.

Niemann vatte de schaaktechnische kant nuchter samen: goede voorbereiding leidde tot snelle vereenvoudiging. So prees de kordate ingreep van de arbiter: “I don’t know any other arbiter who would do such a thing!”

Vroege schok bij de Women’s

De Women’s kende een onstuimige aftrap. Zowel titelverdedigster Carissa Yip als ratingfavoriete Alice Lee verloor. Irina Krush versloeg Lee met een krachtige aanval, bekroond door 19.e4!!: “I feel good about the move e4 and I don’t know how I would feel about myself if I hadn’t played that move!” Atousa Pourkashiyan, die in verwachting speelt, bedwong Yip na een ingewikkelde strijd en wees 36…f4! aan als sleutelmoment. Debutante Anna Sargsyan (nu spelend voor de VS) won van Rose Atwell na een omslag in haar voordeel.

Andere duels hadden eveneens kunnen kantelen: Nazi Paikidze liet haar voordeel wegglippen tegen Thalia Cervantes Landeiro, Megan Althea Paragua ontsnapte knap tegen Tatev Abrahamyan en Jennifer Yu hield na 100 zetten stand tegen Anna Zatonskih, die laat in de partij winstkansen miste.

Schema en voorwaarden

De US Chess Championship en de US Women’s Chess Championship worden gespeeld van 12 tot en met 24 oktober in Saint Louis, in een enkelvoudige round-robin met 12 deelnemers per veld. Het tempo is 90 minuten voor 40 zetten, plus 30 minuten tot het einde, met 30 seconden increment vanaf zet 1. In de Open is het prijzengeld $250.000 (€234.000); in de Women’s $150.000 (€140.000). De toernooien zijn opnieuw in gang gezet; na de eerste gespeelde ronde voeren Caruana en Aronian de Open aan, terwijl bij de Women’s drie speelsters de leiding delen.

Bronnen: en.chessbase.com, www.chess.com

Vermelde spelers: Fabiano Caruana, Levon Aronian, Grigoriy Oparin, Andy Woodward, Wesley So, Hans Niemann